Ημέρα Σεξουαλικής Υγείας

Ας μην ξεχνάμε οτι η σεξουαλική μας υγεία επηρεάζεται από την ποιότητα, την ασφάλεια και τον σεβασμό στη σχέση με τον εαυτό μας αλλά και με άλλα άτομα γενικότερα, όπως η οικογένεια, οι φίλοι, το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων φύλου που διαμορφώνουν τις εμπειρίες μας. Εξαρτάται επίσης από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Τι είναι η Σεξουαλική Υγεία;

Αν και υπήρξε δυσκολία στην αποδοχή ενός κοινά αποδεκτού ορισμού για την σεξουαλική υγεία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) κατέληξε το 2006 στον αναθεωρημένο ορισμό, όπου η σεξουαλική υγεία θεωρείται μία κατάσταση συναισθηματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα του ατόμου.

Όταν μιλάμε για την σεξουαλική υγεία, αναφερόμαστε στην απουσία ασθένειας, οργανικής διαταραχής, δυσλειτουργίας και αναπηρίας. Η σεξουαλικότητα και οι σεξουαλικές σχέσεις απαιτούν σεβασμό και θετική προσέγγιση ώστε να είναι ευχάριστες και ασφαλείς εμπειρίες, χωρίς σημάδια εξαναγκασμού, διάκρισης ή οποιασδήποτε μορφής βίας.

Το άτομο είναι υγιές όταν νιώθει ελεύθερο μέσα στη σχέση του να εκφραστεί, να ζητήσει και να διεκδικήσει τη σεξουαλική του συμπεριφορά με το σύντροφό του. Ο φόβος, το άγχος, η ντροπή, οι ενοχές, οι εσφαλμένες πεποιθήσεις, οι μύθοι και οι προκαταλήψεις, καθώς και τα ταμπού γύρω από το σεξ, δεν προάγουν τη σεξουαλική υγεία, αντίθετα μάλιστα, δυσχεραίνουν την ικανότητα να απολαύσει το ζευγάρι την σεξουαλική του ζωή, κάνοντας την εμφάνισή του το σεξουαλικό πρόβλημα.

Η σεξουαλική υγεία είναι σημαντική σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, μέχρι την εφηβεία και στη μεγαλύτερη ηλικία – όχι μόνο κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών του ετών.

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) κατέληξε το 2006 στον αναθεωρημένο ορισμό, όπου: “Η σεξουαλική υγεία είναι μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα – δεν είναι απλώς η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας. Η σεξουαλική υγεία απαιτεί μια θετική προσέγγιση και με σεβασμό προς την σεξουαλικότητα και τις σεξουαλικές σχέσεις, καθώς και τη δυνατότητα ευχάριστων και ασφαλών σεξουαλικών εμπειριών, χωρίς εξαναγκασμό, διακρίσεις και βία. Για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί η σεξουαλική υγεία, τα σεξουαλικά δικαιώματα όλων των ατόμων πρέπει να γίνονται σεβαστά, να προστατεύονται και να πληρούνται.”

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η Παγκόσμια Ημέρα Σεξουαλικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 2010 στις 4 Σεπτεμβρίου, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Σεξoυαλικής Υγείας (WAS). Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Σεξoυαλικής Υγείας (World Day of Seχual Health) είναι η κοινωνική ευαισθητοποίηση ως προς το ρόλο της σεξoυαλικότητας στην ανθρώπινη υγεία και η ανάδειξη του γεγονότος ότι η σεξoυαλική υγεία μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν τηρούνται τα σεξoυαλικά δικαιώματα του ανθρώπου, καθώς και μέσα από την διασφάλιση οτι η σεξουαλική υγεία έχει να κάνει με ζητήματα που μπορούν να συζητηθούν παντού! Σήμερα γιορτάζεται σε 35 χώρες, μέσα από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, συζητήσεων, ομιλιών, συνεδρίων, κλπ.

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΗΜΕΡΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Σεξoυαλικής Υγείας καθιερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Σεξoυαλικής Ιατρικής (ESSM) το 2003 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Φεβρουαρίου, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου.

Στόχος της Ευρωπαϊκής Ημέρας Σεξoυαλικής Υγείας(European Sexuαl Awareness Event, είναι να ευαισθητοποιήσει το ευρωπαϊκό κοινό γύρω από τα σεξουαλικά προβλήματα που εμφανίζονται και στα δύο φύλα, καθώς και την ανάδειξη της επίλυσής τους.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Σεξουαλικής Υγείας γιορτάστηκε το 2010, με το σύνθημα “Ας μιλήσουμε γι ‘αυτό!” με σκοπό να ξεκινήσει το άνοιγμα συζητήσεων γύρω από το σεξ, σπάζοντας τις φοβίες και τα ταμπού γύρω από τη σεξουαλικότητα.

Το 2011 με το σύνθημα “Σεξουαλική Υγεία των Νέων: Δικαιώματα και Ευθύνες.”
Το 2012 με το σύνθημα “Σε έναν διαφορετικό κόσμο, σεξουαλική υγεία για όλους!”
Το 2013 με το σύνθημα “Για την επίτευξη της σεξουαλικής υγείας, φαντάσου τον εαυτό σου να κατέχει τα σεξουαλικά δικαιώματά σου!”
To 2014 με το σύνθημα “Σεξουαλική υγεία: η ευημερία της σεξουαλικότητας”
To 2015 με το σύνθημα “Σεξουαλική υγεία για μία πιο δίκαιη κοινωνία”
Το 2016 με το σύνθημα “Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας για Όλους”
Το 2017 με το σύνθημα ” Η Σεξουαλική Υγεία και τα Σεξουαλικά Δικαιώματα είναι Θεμελιώδη για την ευεξία”
Το 2018 με το σύνθημα “Αγάπη, Δέσιμο, Οικειότητα, μία Δυνατότητα για Όλους”
Το 2019 με το σύνθημα “Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση για όλα τα άτομα: Γέφυρα για τη σεξουαλική υγεία”
Το 2020 με το σύνθημα “Σεξουαλική ευχαρίστηση την εποχή του COVID-19”
Το 2021 με το σύνθημα “Σεξουαλική υγεία σε έναν ψηφιακό κόσμο”
Φέτος, το θέμα είναι «Ας μιλήσουμε ευχάριστα», αναγνωρίζοντας πόσο σημαντική είναι η σεξουαλική απόλαυση στη συνολική σεξουαλική υγεία και ευεξία.

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Η Παγκόσμια Διακήρυξη των Σεξoυαλικών Δικαιωμάτων υιοθετήθηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Σεξoλογίας, το 1999 στο Χονγκ Κονγκ και περιλαμβάνει 11 επί μέρους δικαιώματα.

1) Δικαίωμα στην σεξουαλική ελευθερία. Η σεξουαλική ελευθερία περιλαμβάνει τη δυνατότητα των ατόμων να εκφράσουν το πλήρες σεξουαλικό τους δυναμικό. Ωστόσο, αποκλείει όλες τις μορφές σεξουαλικού εξαναγκασμού, εκμετάλλευσης και κακοποίησης σε οποιαδήποτε στιγμή και οποιεσδήποτε καταστάσεις στη ζωή.

2) Δικαίωμα στην σεξουαλική αυτονομία, σεξουαλική ακεραιότητα και ασφάλεια του σεξουαλικού σώματος. Πρόκειται για το δικαίωμα που περιλαμβάνει την ικανότητα του ατόμου να λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις σχετικά με τη σεξουαλική του ζωή μέσα σε ένα πλαίσιο της προσωπικής και κοινωνικής ηθικής του. Επίσης περιλαμβάνει τον έλεγχο και την απόλαυση των σωμάτων μας χωρίς βασανιστήρια, ακρωτηριασμούς και βία οποιασδήποτε μορφής.

3) Δικαίωμα στην σεξουαλική ιδιωτικότητα. Δικαίωμα στις ατομικές αποφάσεις και συμπεριφορές σχετικά με την οικειότητα, εφόσον δεν επεμβαίνουν στα σεξουαλικά δικαιώματα των άλλων.

4) Δικαίωμα στην σεξουαλική ισότητα. Ελευθερία από όλες τις μορφές διακρίσεων, ανεξάρτητα από το φύλο, την ταυτότητα φύλου, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ηλικία, τη φυλή, την κοινωνική τάξη, τη θρησκεία, ή την σωματική και συναισθηματική αναπηρία.

5) Δικαίωμα στην σεξουαλική ευχαρίστηση. Η σεξουαλική ευχαρίστηση, συμπεριλαμβανομένου του αυτο-ερωτισμού, είναι μια πηγή σωματικής, ψυχολογικής, διανοητικής και πνευματικής ευεξίας.

6) Δικαίωμα στην συναισθηματική σεξουαλική έκφραση. Η σεξουαλική έκφραση είναι κάτι περισσότερο από ερωτική απόλαυση ή σεξουαλικές πράξεις. Τα άτομα έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν την σεξουαλικότητά τους μέσα από την επικοινωνία, την αφή, την συναισθηματική έκφραση και την αγάπη.

7) Δικαίωμα στην ελεύθερη σεξουαλική ένωση. Πρόκειται για το δικαίωμα του ατόμου να παντρευτεί ή όχι, να χωρίσει ή να δημιουργήσει άλλες μορφές υπεύθυνων σεξουαλικών ενώσεων.

8) Δικαίωμα σε ελεύθερες και υπεύθυνες αναπαραγωγικές επιλογές. Πρόκειται για το δικαίωμα του ατόμου να αποφασίσει αν θα κάνει παιδιά ή όχι, τον αριθμό και το χρονικό διάστημα μεταξύ των παιδιών, καθώς και το δικαίωμα για πλήρη πρόσβαση στα μέσα ρύθμισης της γονιμότητας.

9) Δικαίωμα στη σεξουαλική πληροφόρηση βάσει επιστημονικής έρευνας. Πρόκειται για το δικαίωμα στη σεξουαλική πληροφόρηση μέσω της επιστημονικά ηθικής έρευνας, καθώς και την διάδοσή της με κατάλληλους τρόπους σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα.

10) Δικαίωμα στην ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση. Πρόκειται για μια δια βίου διαδικασία που ξεκινά από τη γέννηση του ατόμου και συνεχίζεται και καθ ‘όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. περιλαμβάνοντας όλους τους κοινωνικούς θεσμούς.

11) Δικαίωμα στην σεξουαλική υγειονομική περίθαλψη. Η σεξουαλική υγειονομική περίθαλψη θα πρέπει να είναι διαθέσιμη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση όλων των σεξουαλικών ανησυχιών, προβλημάτων και διαταραχών.

Η λίστα αυτή αναβαθμίστηκε και τροποποιήθηκε σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση Σεξουαλικής Υγείας καθώς προστέθηκαν 5 επιπλέον δικαιώματα:

Δικαίωμα στην ισότητα και την απουσία των διακρίσεων
Δικαίωμα του ατόμου για ζωή, ελευθερία και ασφάλεια
Δικαίωμα στην αυτονομία και την σωματική ακεραιότητα
Δικαίωμα απαλλαγής από τα βασανιστήρια και τη βιαιότητα, την απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή την τιμωρία
Δικαίωμα απαλλαγής από κάθε μορφή βίας και εξαναγκασμού
Δικαίωμα της ιδιωτικότητας
Δικαίωμα πρόσβασης στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής υγείας, με την δυνατότητα παράλληλα, να έχουν ευχάριστες, ικανοποιητικές και ασφαλείς σεξουαλικές εμπειρίες
Δικαίωμα να απολαμβάνουν τα οφέλη της επιστημονικής προόδου και των εφαρμογών της
Δικαίωμα πληροφόρησης
Δικαίωμα στην εκπαίδευση και το δικαίωμα της ολοκληρωμένης σεξουαλικής εκπαίδευσης
Δικαίωμα να παντρευτούν, να διαμορφώσουν το γάμο τους όπως οι ίδιοι επιθυμούν, να χωρίσουν, καθώς και το δικαίωμα να συνάψουν άλλα είδη σχέσεων που βασίζονται στην ισότητα και την πλήρη και ελεύθερη συναίνεση
Δικαίωμα απόφασης του ατόμου για την απόκτηση παιδιών, τον αριθμό αυτών και την μεταξύ τους απόσταση, καθώς και το δικαίωμα παροχής επαρκούς ενημέρωσης και κατάλληλων μέσων για να γίνει αυτό εφικτό.
Δικαίωμα ελευθερίας της σκέψης, των απόψεων και της έκφρασης
Δικαίωμα στην ελευθερία των συναναστροφών και της ειρηνικής συγκέντρωσης των ατόμων
Δικαίωμα συμμετοχής στο δημόσιο και πολιτικό βίο
Δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη, στα θεραπευτικά μέσα και στην έννομη προστασία